Podstawowe badania warto wykonywać nie tylko wtedy, gdy mamy objawy świadczące o różnych chorobach. Profilaktyczne badania pozwalają uchronić ciało przed poważniejszymi schorzeniami. Regularnie wykonywane badania to najlepsza inwestycja stosowana dla zabezpieczenia organizmu. Jakie podstawowe badania profilaktyczne warto wykonywać?

       Morfologia krwi - najbardziej podstawowe badania krwi powinno wykonywać się przynajmniej raz w roku. Podstawowa morfologia obejmuje m.in. badania leukocytów (krwinki białe), erytrocytów (krwinki czerwone), trombocytów (płytki krwi), hemoglobiny i hematokrytu. Na podstawie wymienionych badań można zdiagnozować anemię czy nadczynność tarczycy (choć oczywiście w takiej sytuacji należy wykonać też bardziej kompleksowe badania np. zbadać hormony tarczycy, żelazo, transferrynę i ferrytynę).

       Poziom cukru we krwi - podobnie jak w przypadku morfologii, poziom cukru we krwi także bada się na czczo, przynajmniej raz do roku. Badanie poziomu cukru jest przydatne przy diagnozowaniu ewentualnej cukrzycy. Czasem lekarz może też zalecić zrobienie badania po wypiciu 75g glukozy - wówczas wyniki pokazują, czy organizm radzi sobie z dużą dawką cukru. Badanie poziomu cukru we krwi zaleca się również osobom z zaburzeniami hormonalnymi i insulinoopornością.

       Profil lipidowy: badanie cholesterolu - profil lipidowy obejmuje badanie stężenia cholesterolu we krwi. Jest to kolejno frakcja LDL, HDL i całkowite stężenie cholesterolu. Regularna kontrola profilu lipidowego może uchronić przed poważnymi schorzeniami, m.in. przed miażdżycą, która charakteryzuje się odkładaniem cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych. Poziom cholesterolu powinien badać każdy powyżej 18 roku życia - zbyt wysoki poziom frakcji LDL (czyli złego cholesterolu) coraz częściej dotyczy też młodych (i szczupłych!) osób. Wysoki cholesterol może się też pojawić u kobiet przyjmujących doustną antykoncepcję hormonalną.

       Badanie ciśnienia umożliwia określenie tego, z jaką częstotliwością bije nasze serce. W trakcie badania mierzy się ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. O skurczowym mówimy wówczas, gdy krew przepływa do tętnic, a o rozkurczowym, gdy serce pozostaje w spoczynku. Do badania ciśnienia służą ciśnieniomierze zegarowe. Mierzenie ciśnienia to ważne badanie, które warto wykonywać częściej niż raz w roku. Zaletą tego badania jest to, że sami kontrolować tętno w domu. Standardowy ciśnieniomierz zegarowy SECA B10 jest lekki i poręczny, dlatego osoby chorujące na nadciśnienie w razie potrzeby mogą go zawsze zabierać ze sobą. Ciśnieniomierze zegarowe łączy się czasem ze stetoskopem. Do badania należy założyć dołączony mankiet powyżej zgięcia łokciowego, a następnie pompować powietrze do momentu, w którym zamknie się tętnica. Później należy powoli spuszczać powietrze - na tarczy zegarowej powinien pokazać się wynik. Prawidłowe ciśnienie oscyluje pomiędzy 120/80 mmHg. Jeśli ciśnienie przekracza te dane, to możemy mówić o nadciśnieniu. Nadciśnienie jest niebezpieczną chorobą, ponieważ nieleczone może doprowadzić do zawału serca, wylewu i udaru mózgu.

       Jeśli ktoś używa ciśnieniomierza zegarowego wyłącznie w domu, może kupić model z większą tarczą. To dobra opcja dla osób starszych, które mają słabszy wzrok - z dużej tarczy będą mogli bez problemu samodzielnie odczytać własne wyniki. W podróży sprawdzi się bardziej ciśnieniomierz zegarowy SECA B11, który zawiera wodoodporne elementy i mankiet z domieszką bawełny, który można prać ręcznie.

       Warto mieć własny ciśnieniomierz zegarowy szczególnie wtedy, gdy cierpi się na ,,zespół białego fartucha". Niektóre osoby mają zaburzone wyniki badań w szpitalach i ośrodkach ambulatoryjnych dlatego, że sama wizyta u lekarza bywa dla nich stresująca. Badanie ciśnienia w domu pomoże uniknąć niepotrzebnego stresu i nie zafałszuje wyników ciśnienia krwi.

       Badanie moczu warto robić raz na pół roku. Mocz dużo mówi o stanie zdrowia. Z jednej strony dzięki niemu można wykryć zakażenia bakteryjne i grzybicze w ciele, z drugiej wszelkie odchyły od normy mogą świadczyć o chorobach narządów wewnętrznych, takich jak nerki, wątroba, nadnercza. Badanie moczu umożliwia również wykrycie cukrzycy, nadciśnienia, białaczki. Jest też podstawą do zdiagnozowania zaburzeń odżywiania (np. u osób chorujących na anoreksją w moczu można wykryć ciała ketonowe, nieobecne u osoby zdrowej).

       Badanie EKG warto wykonywać raz do roku. Jest to bezpieczny i nieinwazyjny sposób na skontrolowanie stanu serca. Aparaty EKG używane w trakcie badania rejestrują pracę serca, dzięki czemu można wykryć na przykład tachykardię (zbyt szybkie bicie serca). Dodatkowo dzięki aparatom EKG można stwierdzić, czy pacjent przeszedł zawał, czy serce jest prawidłowo dokrwione oraz czy pacjent nie cierpi na arytmię.

       Osobom, u których stwierdzono pewne nieprawidłowości, kardiolog może zlecić dodatkowo wykonanie próby wysiłkowej, czyli badania EKG połączonego z aktywnością fizyczną. Pacjent w trakcie kilkunastominutowego badania musi ćwiczyć, początkowo na lekkim, a później na coraz cięższym obciążeniu. W tym czasie lekarz sprawdza, jak zachowuje się jego serce, gdy pracuje na zwiększonych obrotach. Badanie zwykle odbywa się na cykloergometrach oraz na bieżniach

       Kobiety raz w roku powinny wykonywać cytologię - regularne badanie dróg rodnych pozwoli na odpowiednio szybkie wykrycie ewentualnego raka szyjki macicy i chorób, które zagrażają życiu kobiety. Do cytologii warto też dołączyć usg, które pozwoli ocenić stan macicy i jajników. Z częstszych badań powinny korzystać kobiety ze stwierdzonymi zaburzeniami hormonalnymi, na przykład z zespołem policystycznych jajników.

       Raz na pół roku zaleca się także profilaktyczną wizytę u dentysty. Przegląd zębów pozwoli wykryć ewentualne zmiany, takie jak np. rozszerzenie się próchnicy czy nadmiar kamienia nazębnego. Dzięki regularnym wizytom u dentysty stałym uzębieniem można cieszyć się przez długie lata. Skaling, piaskowanie czy fluoryzacja to przykładowe zabiegi profilaktyczne, jakie można wykonać w gabinecie lekarskim.